اندونزى، پرجمعيت‏ترين كشور اسلامى

كشور اندونزى ⁽¹⁾ از 13667 جزيره تشكيل شده كه 6000 جزيره آن مسكونى است. اين سرزمين وسعتى برابر 1904000 كيلومتر مربع دارد و آبهاى پيرامون اين جزيره به 7900000 كيلومتر مربع مى‏رسد و مهمترين جزاير عبارتند از: جاوه، سوماترا، كاليمانتان يا برنتو، سولاويسى و ايريان. كاليمانتان بزرگترين جزيره اندونزى است و جاوه تنها 6% كل اندونزى را دربر مى‏گيرد. ⁽²⁾ با اين وجود متجاوز از 60% سكنه 170 ميليونى اندونزى در جزيره جاوه سكونت دارند و 40%بقيه در94% مابقى وسعت اين سرزمين اسكان يافته‏اند. در جزاير اندونزى يك سلسله كوههايى كه منشا آتشفشانى دارند و جهت آنان شرقى - غربى است ديده مى‏شود. جزيره جاوه به تنهايى بيش از 100 قله آتشفشانى را در خود جاى داده است.

اندونزى در بين كشورهاى جهان، پس از چين، هند و آمريكا، چهارمين كشور به لحاظ سكنه است، اما در بين كشورهاى اسلامى، پرجمعيت‏ترين كشور مى‏باشد. اندونزى با خاك حاصلخيز،بارانها موسومى و رطوبت نسبى بين 70 تا 97%، جنگل‏هاى انبوه و فشرده بخصوص جنگل نارگيل ⁽³⁾ و شاليزارهاى قابل توجه، سرزمين پربركتى است ولى با وجود اين ذخائر و منابع خوب و مزاياى عالى، از جمله كشورهاى مقروض جهان است و 50 ميليارد دلار بدهى دارد. با تورم سختى نيز روبرو مى‏باشد. اندونزى در سياستهاى آسياى جنوب شرقى تاثير قابل ملاحظه‏اى دارد و ارتباطش با غرب در حال توسعه مى‏باشد و همراه با سنگاپو، فيليپين، تايلند و مالزى براى تامين منافع غرب اتحاديه «آ. س. آن‏» را تشكيل داد.

با وجود فرقه‏ها و قوميتهاى گوناگون و حدود 580 لهجه و زبان كه هر كدام به شاخه‏هايى تقسيم مى‏شوند، مردم اندونزى با يكديگر اتحاد خوبى دارند. البته زبان رسمى آن «باهالسا اندونزيا» است كه جزو 16 زبان زنده دنيا مى‏باشد. اين زبان از ريشه زبان مالايا است.

برخى مى‏گويند اسلام از همان قرون اوليه توسط بازرگانان ايرانى و عرب به طريق مسالمت آميزى وارد اندونزى شده، عده‏اى تاريخ نفوذ اسلام را در اين سرزمين 494ه-ق مطابق با 1100 ميلادى مى‏دانند، سنگ قبرى در جاوه بدست آمده كه روى آن نوشته «فاطمه بنت ميمون فوت 1082م.»

گروهى از مسلمانان، از اوايل قرن سيزدهم وارد شمالى‏ترين نقطه جزيره سوماترا يعنى پاساى و پرلاك شدند. مهاجرين هندى، مغولى و ايرانى با آنان بودند و در اين زمان بود كه طوايف اندونزى، گروه گروه به اسلام روى مى‏آوردند. ايرانيان كه شيعه مذهب بودند، موفق شدند تعداد زيادى از اهالى اين سرزمين را به سوى مذهب تشيع دعوت كنند. «ابن بطوطه‏» سياح مسلمان كه به اندونزي مسافرت كرده، مى‏گويد: «نايب رئيس ناوگان پاسائى يك ايرانى بنام بهروز است‏» مسافرت مسلمانان اندونزى به عربستان و تبليغات وسيع مبلغين عربستانى و همچنين مسافرت مسلمين به مكه براى انجام اعمال حج، موجب آن شد تا از شيعيان كاسته شده و اكثريت با سنيها شافعى باشد. شافعى‏ها و شيعيان با هم روابط خوبى دارند و امام شافعى به اهل بيت ارادت دارد و اشعارى در مدح اهلبيت‏سروده است.

در بسيارى از شهرهاى اندونزى بخصوص شهرهاى جزيره سوماترا، به مناسبت تاسوعا و عاشورا و به ياد سالار شهيدان تابوتى را با آداب خاصى حمل مى‏كنند و دو نوع شير برنج به رنگهاى سفيد و قرمز طبخ مى‏كند، شير برنج‏سفيد بنام حضرت امام حسن مجتبى(ع) و شير برنج قرمز بنام حضرت امام حسين(ع) تهيه مى‏شود. پرچم اندونزى هم قرمز و سفيد است و مى‏توان گفت «بيرق شيعى‏» است. پاره‏اى از علويان حضرمى كه در اندونزى مى‏باشند با حوزه علميه نجف ارتباط فرهنگى و تبليغى دارند. اين علويان در نشر و ترويج مذهب اهلبيت در اندونزى بسيار كوشا و مصرند و روزنامه‏اى تحت عنوان «حضر موت‏» منتشر مى‏كنند. «علامه سيد محمد عقيل‏» از مجاهدان و انشمندان شيعه اندونزى است. ⁽⁴⁾

«جاكارتا» مركز حكومت اندونزى مى‏باشد و اين عنوان كه به معناى شهر بزرگ است و معنى واقعى آن پيروزى باشكوه مى‏باشد و به لحاظ تاريخى به زمانى باز مى‏گردد كه توسط سربازان مسلمان به فرماندهى شاهزاده فلاتحان به تصرف درآمد. اما درهنگام سلطه استعمار هلند بر اندونزى، جاكارتا به «باتاويا» تغيير نام يافت. در 27 ژوئن 1527م شهر بندرى «سوندا كلاپاى‏» تسليم قواى اسلام شده و سلطنت هندوئى ماجاپائيت در اندونزى منقرض شد. اما از سال 1602م هلنديها با تاسيس كمپانى هند شرقى هلند، غالب نقاط اندونزى را به زير سلطه خود درآوردند و از سال 1799م راسا به استعمار مردم و غارت منابع و ذخائر اين كشور زر خيز اسلامى پرداختند. اندونزى بصورت مزرعه بزرگ هلنديها درآمد و حتى تجارت خارجى داخلى جزاير اين كشور قبظه گرديد و نظاميان اعمال وحشيانه‏اى را مرتكب شدند كه وجدان بشريت از ذكر آن شرمسار است. هلنديها براى نفوذ در اندونزى بدليل عدم اعتماد به مردم بومى، چينى‏ها ار به اين كشور آورده و شريك جرم خود ساختند ولى مردم، مبارزات سرسختانه‏اى را شروع كرده و با داس و شمشير و نى‏هاى نوك تيز به هلنديها حمله مى‏كردند. افرادى نيز رهبرى مبارزات مردم را عهده‏دار بودند، شهزاده «ديپونگورو» از سال 1825 تا 1830م در جاوه قيام نمود و امام بنجل از 1873 تا 1903 مبارزات آزادى طلبانه‏اى را ترتيب داد. بازرگانان مسلمان با هم متحد شده و اتحاديه تجار مسلمان را تشكيل دادند كه بعدا به اتحاديه اسلام تبديل شد، انجمن محمديه بعدها بوجود آمد. ⁽⁵⁾

در اواخر سال 1912م اولين حزب سياسى اندونزى با هدف استقلال كامل سرزمين اندونزى بوجود آمد اما دولت هلند، افكار چپ را به داخل اتحاديه‏هاى اسلامى كشانده و رفته رفته اولين حزب كمونيست در اين كشور اسلامى مثل قارچ سمى روئيد. از سال 1920 ميلادى دولت هلند سياست‏سركوب و خفقان و قتل و خونريزى شديد را پيش گرفت اما مردم در سال 1928م با شعار «يك كشور يك ملت‏يك زبان‏» متحد شده و زبان «باهاسا اندونزيا» را زبان رسمى اعلام كردند. دوران سلطه استعمارى هلند بر اندونزى 350 سال طول كشديد و بعد از آن در جنگ دوم جهانى ژاپنى‏ها اندونزى را به تصرف خود درآورده كه اين تجاوز 5/3 سال طول كشيد و با شكست ژاپن در جنگ دوم، هلندى‏ها موفق شدند دوباره به اندونزى سلطه يابند. در اين هنگام گروهى از مبارزين به رهبرى دكتر «احمد سوكارنو» و دكتر «محمد هاتا» با قيام خود به شب شوم استعمار پايان داده و صبح اسقلال رانويد دادند و در هفتم اوت 1945م بعد از بيش از 5/3 قرن تجاوز استعمارگران، آزادى را در آغوش گرفتند. در 28 سپتامبر 1950م اندونزى به عنوان شصتمين كشور، عضو سازمان ملل متحد شد. در سال 1965م كودتاى كمونيستى صورت گرفت كه بيش از چند روز دوام نيافت البته ريشه آن بى تحركى سياسى سوكارنو بود كه منجر به كشتار بسيارى از مردم گرديد. سرلشكر سوهارتو (رئيس جمهور فعلى) حلقه اين كودتا را شكست. وى كه از سال 1946م رئيس جمهورى اندونزى شد. در دوره وى روابط اندونزى با كشورهاى سوسياليستى رو به سردى گرائيد و ارتباط با غرب توسعه يافت.

«يكى از مسائل تاسف انگيز در اين كشور مسلمان كه 95% سكنه 170 ميليونى آن مسلمان هستند اين است كه در قانون اساسى، اسلام به عنوان دين رسمى ذكر نشده و اين مسئله نفوذ قدرت افراد مسيحى را در حكومت مركزى نشان مى‏دهد.»

البته در پيش‏نويس قانون اساسى جمله: «مسلمانان از قوانيت اسلامى تبعيت‏خواهند كرد» آمده بود كه چهره اسلامى اندونزى را مشخص مى‏كرد اما با مخالفت‏حدود 3% مسيحى ساكن اين كشور مواجه شد و بنابراين جمله مذكور حذف شد و سياست پانجا سيلايى ⁽⁶⁾ نتايج نامساعدى را براى مسلمين پديد آورد و مسيحيان را قدرتمند نمود. كه با اعتراض شديد مسلمين محدوديت فعاليت‏سازمانهاى اسلامى كاهش يافت و انجمن‏هاى اسلامى فعال شدند. ⁽⁷⁾

مشكل تاسف بار ديگر كه در اندونزى وجود دارد اين است كه از طريق هيئت‏ها و سازمانهاى به ظاهر بين المللى همچون سازمان بهداشت جهانى، سازمان خوار و بار كشاورزى، يونسكو و يونيسف در بين مردمان اندونزى تبليغات مسيحى صورت مى‏گيرد و با ظاهرى انساندوستانه مفاهيم و الگوهاى غربى به آنان القا مى‏شود. مبلغين مسيحى از نقطه ضعف جامعه اسلامى اندونزى كه ريشه اصلى آن فقر است بهره گرفته و در نقاط دور افتاده و محروم چون «ايريان جايا»، «سولاويسى‏» به فعاليت مى‏پردازند و به علت دورى راه، انواع هواپيما و امكانات ديگر حمل و نقل و تعداى كارشناس خبره در اختيار دارند; در امور آموزشى، سعى مى‏كنند با كمك به مدارس و مراكز دانشگاهى توجه مردم را بخود جلب كنند و با داير نمودن مدارس خصوصى براى كودكان مقدمات نفوذ دين مسيح را در نوباوگان فراهم مى‏سازند. در نقاط دورافتاده كه شبكه سراسرى برق وجود ندارد دستگاههاى مولد برق توزيع مى‏كنند. در توسعه كشاورزى، اصلاح زمين و جاده‏سازى در مناطق روستايى شركت مى‏نمايند، به يتيم خانه‏ها و خانه‏هاى سالمندان كمك مى‏كنند، دانشجويان اندونزيائى را براى ادامه تحصيل به خارج اعزام نموده و آنان را تحت تاثير تبليغات مسيحى قرار مى‏دهند تا در هنگام روى كار آمدن و بدست گرفتن فعاليت‏هاى كليدى به دستگاه مسيحيت، توجه بيشترى كنند. سردمداران اندونزى هم، چون اين تبليغات بر ايشان فوايد سياسى و اقتصادى دربر دارد.در مقابل آن هيچ عكس العملى نشان نمى‏دهند. در واقع ملت مسلمان اندونزى اكنون با قواى صليبى روبروست كه سلاح آنان عوض شده و در چهارچوب كمكهاى به ظاهر بشردوستانه نيش زهرآگين خود را بر جامعه مسلمان اندونزى وارد مى‏كنند كه ممكن است در آينده خطر بزرگى از اين طريق متوجه مردم شود كه دفع آن دشوار باشد.

اساس اقتصاد اندونزى بر كشاورزى و استخراج معادن استوار است و متجاوز از 60% مردم در امور كشاروزى مشغول بكارند. برنج، قهوه، ادويه و چاى در اين سرزمين كشت مى‏شود. بهره‏بردارى از جنگل و صدور محصولات جنگلى نيز رقم مهمى از درآمد مردم را تشكيل مى‏دهد.

صيد ماهى در نواحى ساحلى و رودخانه‏ها، رواج فراوانى دارد و مصرف گوشت ماهى در اين كشور بسيار است. دامپرورى بدليل شريط استوايى و آب و هواى گرم و مرطوب در اندونزى رونق آنچنانى ندارد. ⁽⁸⁾

اين مجمع الجزاير به لحاظ ذخائر نفت و گاز غنى است و 75% نفت آسياى جنوب شرقى را توليد مى‏كند. مخازن نفت غالبا در سوماترا و جاوه قرار دارند. ذخائر نفت آن حدود 10 ميليارد بشكه تخمين زده مى‏شود و يك قرن است كه در اندونزى نفت استخراج مى‏شود ولى صادرات آن 30 سال است كه رونق دارد. دولت در نظر دارد به جاى نفت مصرفى درداخل، ( زغال سنگ را جازگزين آن كند، اندونزى عضو سازمان كشورهاى صادر كننده نفت مى‏باشد و علاوه بر صدور نفت و گاز، لاستيك، روغن پالم و قهوه نيز صادر OPEC) مى‏نمايد و در سال 1981م، 70% درآمد صادراتى از راه صادرات نفت و گاز و 30% بقيه از راه صادرات ديگر مواد بوده است. دولت‏سوهارتو براى ورود سرمايه‏هاى غرب به داخل كشور، تسهيلات فراوانى از جمله معافيت مالياتى و امتيازات ديگر در نظر گرفته است. فساد ادارى، اختناق حاكم بر كشور از جمله دشواريهاى اين كشور بر سر راه توسعه اقتصادى آن مى‏باشد. ⁽⁹⁾

مالزى

كشور مالزى كه به روش مشورطه سلطنيت و فدرال اداره مى‏شود با 330434 كيلومتر مربع در نيمه جنوبى جزيره مالاكا و در ناحيه مالاياى آسياى جنوب شرقى واقع است. تنگه استراتژيك مالاكا، مالزى را از سوماتراى اندونزى جدا مى‏كند. تايلند در شمال و اندونزى در جنوب جزيره برنئوى آن قرار دارد. مالزى از سه شبه جزيره مالايا در غرب، ساراواك و صباح درشرق، تشكيل شده است. سواحل شرقى آن كه به درياى چين جنوبى مشرف است به تعدادى جزاير و حتى تخته سنگهاى مرجانى ختم مى‏شود، «مهمترين راه ارتباطى اقيانوس هند و اقيانوس آرام كه تنگه مالاكاست در سواحل غربى مالزى مى‏باشد.» سواحل غربى آن بدون بريدگى بوده و بعضا داراى باتلاق مى‏باشند كه براى تاسيسات بندرى مساعد نيستند. رودهاى معروف آن «پاهانگ‏» و «كلانتان‏» نام دارد كه به درياى چين جنوبى مى‏ريزند. جنگلهاى استوايى، 75% آن را دربر مى‏گيرد. آب و هواى آن گرم و مرطوب بوده و در معرض وزش بادهاى «موسون‏» قرار دارد.

قديمى‏ترين نشانه‏هاى زندگى در ناحيه مالايا به 50 قرن قبل از ميلاد مى‏رسد مهمترين اقوامى كه در مالزى در قبل از ميلاد بوده‏اند «نگريتوها» مى‏باشند. در قرون سوم و دوم قبل از ميلاد، اقوام ماله‏اى (مالزيها) به اين سرزمين آمده و مستقر شدند.

از قرن دوم و سوم هجرى كه دين اسلام توسط بازرگانان در مالزى نشر يافت چون همراه آنان، تجار ايرانى بودند زبان فارسى به آسياى جنوب شرقى سرايت‏يافت و از آن تاريخ مالزى و ايران با يكديگر مناسبات بازرگانى - فرهنگ و سياسى داشتند. با گسترش روزافزون اسلام در مالزى از قرون سيزدهم و چهاردهم مقدمه‏اى براى تشكيل حكومت اسلامى در اين محل فراهم شد و در سال 1414م يكى از حكام محلى بنام «پارامسورا» مسلمان شد ⁽¹⁰⁾ و خود را محمد اسكندرشاه ناميد و حكومت مستقل سلاطين مالاكا را در نواحى جنوبى مالزى مستقر نمود. در همين قرن زبان و خط عربى رايج‏شد و خط سانسكريت منسوخ گرديد. از اوايل قرن شانزدهم نفوذ استعمارگران به مالايا آغاز شد و در سال 1511م آلبوكرك دريانورد پرتقالى شهر مالاكا را گرفت و اين شهر به عنوان پايگاه اصلى پرتقالى‏ها در آسياى جنوب شرقى قلمداد گرديد. در سال 1641م هلند حاكميت‏خود را در مالزى مستحكم نمود. از اوايل قرن نوزدهم، انگلستان در نواحى مختلف مالايا نفوذ يافت و در سال 1888م نوحى جزيره مالزى به مستعمره رسمى انگليس تبديل گرديد. در سال 1941م گرچه قواى ژاپن مالايا را تصرف نمود ولى با تسليم ژاپن در سال 1945م دوباره انگليس چهره استعمارى خود را نشان داد. در تمامى اين مدت مسلمانان مقاومت همه جانبه‏اى را بر عليه متجاوزين آغاز نمودند. ⁽¹¹⁾ مبارزات مردمى بر عليه انگليس موجب آن شد تا اين استعمارگر كهنه كار به انتخابات پارلمانى تن در دهد و در سال 1955م با برگزارى اين انتخابات، نمايندگان يكى از احزاب اسلامي ⁽¹²⁾ به رهبرى «تنكو عبدالرحمن‏» با پايگاه مردمى وسيع كرسيهاى پارلمانى را بدست آوردند. تنكو عبدالرحمن بعدها به رياست دولت مستقل مالزى برگزيده شد. به همت مردم و با پى‏گيرى وى از سال 1957م مالزى به صورت يك فدراسيون مستقل درآمد و در 16 سپتامبر 1963م فدراسيون مالزى، مالايا، صباح، ساراواك و سنگاپور پديد آمد كه در سال 1965م با تحريك انگلستان، سنگاپور از مالزى خارج شد. از مدتها قبل اندونزى بر جزاير صباح و ساراواك ادعاى ارضى داشت وطى سالهاى 66 - 1963 ميان مالزى و اندونزى برخوردهاى خفيفى صورت گرفت كه با توافق طرفين و مراجعه به آراء عمومى و بر اساس موافقتنامه بانكوك اين مخاصمه و درگيريهاى مرزى در سال 1966م پايان يافت و صلح حاصل شد.

مالزى 5/16 ميليون سكنه دارد كه متجاوز از 60% آن مسلمان هستند ⁽¹³⁾ تركيب جمعيت مسلمان در 13 ايالت آن متفاوت است. دركولالامپور 30% مسلمان زندگى مى‏كنند. نيمى از مسلمانان از نژاد ماله‏اى و بقيه چينى، هند، پاكستانى و ساير افراد غير بومى مى‏باشند. در قانون اساسى آن، اسلام به عنوان دين رسمى معرفى شده و حكومت مالزى در دست مسلمين است. پادشاه و نخست وزير در وضع فعلى (1992) مسلمانند. مسلمانان مالزى درست كردار و نيكو رفتارند و نسبت به ديگر گروههاى مسلمان با عزت و احساس برجسته‏اى زندگى مى‏كنند. گروههاى مذهبى در نهايت صلح و صفا در كنار هم و با هم زندگى مى‏نمايند. مسلمان بودن در مالزى با نوعى افتخار و عزت نفس توام است. حجاب رعايت مى‏شود و لباسها بسيار ساده است، در مصرف زيورآلات و تزئينات بسيار قانع و كم خرجند، حتى افرادى كه مشاغل سياسى - علمى برجسته‏اى دارند بخصوص در ماه رمضان ساده و بى‏آلايش غذاى خود را به همراه برده و با نداى ملكوتى اذان افطار مى‏كنند. مالزى فرهنگ برجسته‏اى دارد و اصلا بيسواد ندارد. تنشهاى سياسى در آن اندك است. روحانيت مالزى سازمانى بنام جمعيت علما دارد كه با عنوان و ارگانى عالى ه صدور احكام و فتاوى مى‏پردازد و به مشكلات و مسائل دينى مردم پاسخ مى‏گويد. اعلام مناسبات مذهبى، اعلام نظرهاى فقهى و شرعى - مسابقات قرائت قرآن - نمازهاى جمعه - اداره مساجد و مراكز دينى و تربيت طلاب و محصلين علوم دينى به عهده اين سازمان است.

حزب سازمان ملى مالائيهاى متحد ⁽¹⁴⁾ در طول زمان استقلال مالزى هميشه پرقدرت‏ترين حزب اين كشور بوده و تاكنون در مجموع هميشه صاحب اكثريت آراء انتخابى بوده است.

در 25 كيلومتر جنوب شهر كوالالامپور در منطقه سرسبز و خرم شاه عالم،مسجد آبى قرار داد. اين بنا كه مديون فكر سلطان صلاح الدين عبدالعزيز حاكم ايالت‏سالانگور در دارالاحسان مى‏باشد. با صرف 300 ميليون دلار و 5/4 سال تلاش مسجد مزبور در مارس 1988م گشايش يافت. «مسجد آبى كه به لحاظ وسعت بزرگترين مسجد جهان است‏»36 هكتار مساحت دارد و قطر گنبد فيروزه‏اى آن 52 متر و ارتفاع آن 107 متر است كه بزرگترين گنبد جهان محسوب مى‏شود. در 4 سوى گنبد 4 مناره مشاهدذه مى‏شود كه هر كدام 3/142 متر ارتفاع دارند هر مناره داراى 3 گلدسته و ارتفاعات متفاوت مى‏باشد شبستان اصلى مسجد كه ويژه نمازگزاران مرد است 6782 متر مساحت دارد ولى شبستان مخصوص نمازگزاران زن 2415 متر وسعت دارد محراب آن مرمرين است و منبر منبت كارى شده آن 17 متر ارتفاع دارد. ⁽¹⁵⁾

مالزى به لحاظ اقتصادى، كشورى است بسيار غنى «اولين توليد كننده كائوچو در جهان است‏» و «40% كائچوى جهان را توليد مى‏كند. 60% صادرات جهانى روغن نخل مربوط باين كشور مى‏باشد.» كه در 9 ماهه اول سال 1990م بيش از 5/6 ميليون تن روغن نخل توليد نموده است.از لحاظ توليد فلفل در جهان رتبه اول را داراست، توليد برنج آن 3 ميليون تن در سال است، كاكائو، موز و نارگيل بوفور در آن بدست مى‏آيد. بيش از 1000 معدن قلع دارد و بزرگترين توليد كننده قلع درجهان است و 40% قلع دنيا را توليد مى‏كند. معادن قلع بخصوص در نواحى غربى براگ و سلانگو است. در يكيدو سال اخير 30 ميليارد دلار صادرات داشته كه 50% آن كالاهاى ساخته شده بوده است. ⁽¹⁶⁾ درآمد سرانه آن در سال 1990م به 2500 دلار رسيد، ده ميليارد دلار ذيره ارزى آن است. صادرات آن بر واردات فرونى دارد و بخشى از درآمد آن از طريق صنعت توريست بدست مى‏آيد و سالى 7 ميليون توريست باين كشور مى‏آيند.

دولتمرادان مالزى با بكارگيرى و استفاده بهينه از منابع طبيعى غنى، امكانات مالى و نيروى انسانى خود بخشى از عقب ماندگيهاى دوران استعمار را جبران كرده و دو برنامه سياست جديد توسعه و سياست ملى توسعه را به اجرا گذاشته‏اند. يكى از مشكلات مالزى اين است كه چينيها و هنديها در بخشهاى تجارى و صنعتى نفوذ داشته و تا حدودى در حاكميت اقتصادى دخالت دارند كه اين مسئله اعتراض بوميان ماله‏اى را برانگيخت و يك بار در سال1969م برخوردهاى خونين نژادى را پديد آورد كه دولت مى‏كوشد در برنامه‏هاى اقتصادى، اين شرايط را دگرگون سازد. ⁽¹⁷⁾

^{برونئي (18)}

كشور برونئى كه به برونى دارالسلام معروف است در جنوب شرقى آسيا و بر ساحل شمال غربى بزرگترين جزيره مجمع الجزاير مالزى برونتو قرار گرفته و در شمال آن درياى چين جنوبى واقع است. سلطان نشين برونئى 5765 كيلومتر مربع وسعت دارد. بخش شرقى و و رود توتونگ ⁽²¹⁾ و نيز سلسله‏اى از تپه‏ها و باتلاق‏ها در بخش غربى قرار دارند. به طور كلى سرزمين برونئى به جز جلگه ساحلى باريك شمالى، ناهموار و تپه‏اى است آب و هواى آن گرم و مرطوب بوده و متوسط درجه حرارت در اين كشور به 30 درجه سانتى گراد مى‏رسد.

در سال 579ق برونئى به صورت سلطان نشين اداره مى‏شده است، اسلام در تاريخ 829 هجرى قمرى (1425م) وارد اين سرزمين گرديد. چون برونئى ايستگاهى براى كشتى‏هاى انگليسى كه عازم چين بود، محسوب مى‏شد. تحت‏سلطه بريتانيا درآمد. قانون اساسى آن در سال 1952م تصويب شد و در سال 1983 (1362ش) به استقلال رسيد و در 1985م به ضويت‏سازمان ملل درآمد. به لحاظ تقسيمات كشورى به چهار ناحيه تقسيم مى‏شود كه هر كدام از اين نواحى توسط رئيس ناحيه كه وزير اعظم آن را منصوب نموده، اداره مى‏شود. پارلمان آن كه همان شوراى مقننه است، 22 عضو دارد. مركز حكومت آن بندر سرى بگاوان ⁽²²⁾ و شهر مهمش «كوالابلايت‏» است. برونئى با مالزى، سنگاپور، اندونزى،تايلند، فيليپين و انگليس مناسبات سياسى و تجارى دارد.

آمار سال 1990م سكنه آن را 264000 نفر ذكر نموده ⁽²³⁾ كه 65% آن در كانونهاى شهرى سكونت داشته‏اند. رشد جمعيت 7/3% و تراكم نسبى آن 8/45 نفر در كيلومتر مربع مى‏باشد. هجوم مهاجرين خارجى كه از چين و مالزى باين سرزمين مى‏آيند باعث بالا بردن نرخ رشد جمعيت آن گرديده است. مالايائى‏ها برونئى 70% سكنه آن را تشكيل مى‏دهند. چينى‏ها و ايبانهاى ساراواك به ترتيب دومين و سومين گروه نژادى اين سرزمين مى‏باشند. زبان رسمى آن مالايائى است كه به خط غربى و لاتين نوشته مى‏شود. زبان انگليسى و چينى هم رواج دارد. دين رسمى آن اسلام و اكثريت مردم مسلمانندو مسلمانان اغلب سنى شافعى مذهبند. اقليت بودائى، مسيحى و آنيمست (دين ابتدائى) در آن سكونت دارند.

اقتصاد آن به نفت متكى است و منبع اصلى درآمد مردم از اين ذخيره زيرزمينى مى‏باشد. ⁽²⁴⁾ كشاورزى و ماهيگيرى در آن رواج دارد و محصول مهم صادرات آن نفت و كائوچو مى‏باشد. برنج و ماهى خوراك اصلى مردم است.

واحد پول آن دلار برونئى (BDS) برابر با 100 سنت مى‏باشد.

د - آسياى شرقى

در آسياى شرقى 5 واحد سياسى وجود دارد كه مجموعا متجاوز از10 ميليون كيلومتر مربع وسعت دارند و 20% مساحت آسيا را دربر مى‏گيرند. در بين اين پنج واحد سياسى، چين با 9571000 كيلومتر مربع، پروسعت‏ترين كشوراست كه در جهان پس از شوروى و كانادا از نظر مساحت ربته سوم را حائز است همچنين،چين با 1072000000 پرجمعيت‏ترين كشور جهان به شمار مى‏رود. چهار واحد سياسى ديگر يعنى كره شمالى، كره جنوبى، ژاپن و تايوان مجموعا بيش از 200 ميليون نفر سكنه دارند. تايوان با 36000 كيلومتر مربع وسعت و 19 ميليون نفر جمعيت، از بالاترين تراكم نسبى برخوردار است. گرچه اسلام از قرن اول هجرى باين نواحيراه يافته اما در اين بخش از آسيا اكثريت با آئين‏هاى ديگر مى‏باشد. با اين حال بيش از نيم از اقليت‏هاى مسلمان قاره آسيا در اين سرزمين‏ها زندگى مى‏كنند.

ژاپن

قبل از روى كار آمدن حكومت ميجى (Miji) در كشور ژاپن، اين كشور درهاى خود را به روى دنياى خارج بسته بود و در اين دوره بخصوص از سال 1867م توانستند با ملل ديگر بخصوص مسلمين رارطه برقرار كنند. نخستين بار در سال 1877م با ترجمه كتابى به زبان ژاپنى كه درباره اسلام نوشته شده بود مردم اين سرزمين با معارف اسلامى آشنا شدند.

تاتارهاى مسلمان از اوايل قرن بيستم به ژاپن رفته و به تبليغ اسلام پرداختند. با مهاجرت بيشتر اين قوم، گرايش به اسلام در ژاپن رو به فزونى گرفت و اكنون قريب به 50000 نفر در ژاپن مسلمان هستند.

به هنگام تهاجم ژاپن به آسياى جنوب شرقى و تصرف مناطق مسلمان نشين، نيروهاى نظامى آن با روحيه مسلمين آشنا شده و به اين آئين علاقه مند گرديده و اسلام را اختيار نمودند. بازرگانان مسلمان كه از هند و خاور ميانه به ژاپن مى‏رفته‏اند نيز در گرايش مردم ژاپن به دين اسلام دخالت داشته‏اند.

چون آزادى مذهبى به طور كامل در ژاپن وجود دراد، افراد آن با روحيه تحقيقى كه دارند متوجه حقيقت اسلام گشته و لذا روى آوردن به آن حالت تزايد دارد.

اولين عبادتگاه مسلمين در ژاپن «مسجد كوبه‏» كه به سال 1935م در اين ناحيه ساخته شد. در سال 1938م مسجدى در توكيو مركز حكومت ژاپن تاسيس گرديد. اولين ترجمه قرآن به زبان ژاپنى در سال 1929م صورت گرفت. نيمى از مسلمانان ژاپنى بوميمنطقه بوده و بقيه مهاجرند، مهمترين مؤسسات اسلامى عبارتند از اتنجمن دوستى اسلامى ژاپن - انجمن مسلمانان ژاپن - انجمن دانشجويان مسلمان ژاپن -مجمع فرهنگى اسلامى ژاپن - مركز اسلامى ژاپن - انجمن جوانان ملمان ژاپن - فدراسيون جوانام مسلمان - ژاپن - كنگره اسلامى ژاپن و گروه خيريه اسلامى ژاپن. ⁽²⁵⁾

كشور ژاپن كه به سرزمين آفتاب موسوم است و به صورت جزايرى در شرق آسيا قرار دارد و با 377000 كيلومتر مربع وسعت، 122 ميليون سكنه دارد. اين كشور به لحاظ توسعه روزافزون در علم و تكنولوژى و پيشرفت در صنايع ظريفه و مهارت در ساخت وسايل الكترونيكى و توليد انواع كامپيوترشهرت ويژه‏اى را به خود اختصاص داده است. نيمى از سكنه آن داراى تحصيلات دانشگاهى بوده و 90% مردم حداقل تا پايان دوران متوسطه را گذرانيده‏اند (90% 20 ساله به بالا) ولى با نهايت تاسف بايد گفت گرچه بال علم و تكنولوژى در اين كشور رونق خود را بدست آورده اما بال معنويت و ايمان و ارزشهاى والايش شكسته است. 88% مردم ژاپن پيرو مذهب ابتدائى و افسانه‏اى شينتو هستند كه خود به 160 فرقه تقسيم مى‏شود و بر اساس آن كليه مظاهر طبيعت از قبيل ماه و ستارگان و خورشيد و كوهها و درياها هر كدام خدايان جداگانه‏اى دارند كه مورد پرستش قرار مى‏گيرند. خدايان در معابد شينتو نگاهدارى مى‏شوند و مردم به هنگام مراجعه باين معابد از شرابهايى كه در جايگاه ويژه قرار دارد بجاى آش مى‏نوشند! طبق اين مذهب، ارواح انسانها به خدايان قدرتمند تبديل مى‏شود!!؟

كره شمالى

كره شمالى با 120538 كيلومتر مربع در آسياى شرقى واقع است. اين كشور 22680000 نفر سكنه دارد. گرچه آزادى مذهبى در آن وجود دارد اما مسلمانان اقليت بسيار ناچيزى از آن را تشكيل مى‏دهند كه فاقد تشكل‏اند و در نقاط مختلف آن بويژه در پيونگ يانگ مركز حكومت پراكنده‏اند. تعداد آنان به 2000 نفر بالغ مى‏گردد كه منشا غير بومى دارند. اكثريت مردم كره شمالى تابع بودائيسم، كنفوسيئئيسم و تائوئيسم مى‏باشند.